BVEF2EB05 - Efnisfræði ökutækja
Efnis- og eðlisfræði bíliðngreina
Einingafjöldi: 5
Þrep: 2
Þrep: 2
Í áfanganum er lagður grunnur að þekkingu nemenda á eðlisfræðilegum lögmálum í tengslum við sérnám þeirra í bíliðngreinum. Fjallað er um hin þrjú lögmál Newtons, tregðu, kraft og heildarkraft. Fjallað er um þverkraft, núningskraft og núningsstuðul, massa og þyngd, vinnu, afl, hreyfiorku, stöðuorku, varðveislu orkunnar, varma, nýtni véla og jafngildi massa og orku. Ennfremur er farið í þrýsting í vökva og lofti samkvæmt reglu Pascals og uppdrif samkvæmt lögmáli Arkimedesar.
Fjallað er um helstu efni sem notuð eru í viðhaldi/viðgerðum ökutækja, svo sem smurolíur, smurefni, eldsneyti, kælimiðla, sýrur og þéttiefni, gerð þeirra og eiginleika. Einnig málma og fjölliður (plast og gúmmí). Megináhersla er lögð á að nemendur læri örugga meðferð og umgengni (við) um efnin, góða nýtingu þeirra og hvernig farga skuli efnum.
Þekkingarviðmið
- SI einingakerfinu og afleiddum stærðum þess
- fyrsta, öðru og þriðja lögmáli Newtons
- reglu Pascals um þrýsting í vökva
- lögmáli Arkimedesar um uppdrif
- helstu orkuformum og breytingu eins orkuforms í annað
- helstu efnum sem notuð eru í og við ökutæki
- gerðum og eiginleikum fastra, fljótandi og loftkenndra efna sem tengjast ökutækjum
Leikniviðmið
- leysa verkefni um varðveislu orkunnar m.a. um breytingu stöðuorku í hreyfiorku og hreyfiorku í varma
- reikna nýtni vélar út frá gefnum forsendum
- nota reglu Pascals og lögmál um þrýsting í vökva til að útskýra hvernig loftvogir og vökvalyftur vinna og geti reiknað út einföld dæmi um þrýsting í vökva
- nota lögmál Arkimedesar til að reikna út uppdrif hluta
- meðhöndla efni til förgunar
- meðhöndla hættuleg efni
- teikna og reikna út kraftamyndir á skáfleti
- reikna núningskraft út frá núningsstuðli
Hæfnisviðmið
- útskýra mismuninn á massa hlutar og þyngd hans
- lýsa hlutverki, eiginleikum og meðhöndlun efna
- lýsa meðferð og umgengni (við) um efni
- lýsa hvernig skuli farga efnum