VÉLS3KS05 - Vélstjórn 5
kraftar og sveiflumyndun, uppbygging og slitfletir véla
Einingafjöldi: 5
Þrep: 3
Þrep: 3
Nemandinn fær heildar yfirsýn yfir skipulag vélarúms, m.a. vélastaðsetningar og lagnafyrirkomulag. Nemandinn öðlast með hjálp fjölbreyttra gagna djúpa þekkingu á uppbyggingu einstakra vélarhluta og hlutverki þeirra. Hann geti metið ástand þeirra með mælingum og slitmörk út frá gögnum framleiðenda og öðrum upplýsingum. Í áfanganum er fjallað um ræsiloft og loft fyrir vinnuvélar og stýritæki, einstaka þætti loftkerfa, afgaskerfi, skólp- og sorakerfi, sjókerfi og ferskvatnskerfi til almennra nota. Fjallað er um legur, þ.m.t. hvítmálmslegur, uppbyggingu og gerð þeirra og notkunarsvið ásamt því að fjalla um krafta í bulluvélum, um sveiflumyndun í vélum og vélakerfum, um eigin tíðni véla, um gerð og hlutverk dempara og eftirlit með þeim, um byggingu meðalhraðgengra og hraðgengra dísilvéla og ýmis rekstraratriði varðandi svartolíubrennslu og gangtruflanir. Í verklega þætti áfangans er áhersla lögð á keyrslu vélarrúms ásamt ritmyndatöku og þjálfuð viðbrögð við gangtruflunum. Skilvindur, viðhald og rekstur. Þrýstivökvakerfi og vökvagíra svo og Pt-eldsneytiskerfi og afgasvaka. Nemandinn skal gera áætlun um viðgerðir og leggja mat á ástand búnaðarins að viðgerð lokinni.
Þekkingarviðmið
- uppbyggingu ræsiloftskerfis og alla hluta þess, þar á meðal tveggja þrepa loftþjöppu, ræsilofthylki með lokum og annan búnað sem tilheyrir slíku kerfi
- mismunandi loftræsibúnaði dísilvéla
- uppbyggingu afgaskerfis
- helstu gerðum lega, uppbyggingu þeirra og notkunarsviði
- innri sveiflum í vélum og vélakerfum, um eigintíðni véla og hvernig megi draga úr óæskilegum sveiflum
- hlutverki dempara, helstu gerðum þeirra og eftirliti með ástandi þeirra
- uppbyggingu loftræstikerfis
- mismunandi gerð lega til mismunandi nota
- aðferðum varðandi þurrkun lofts fyrir stýrikerfi og loftræstikerfi fyrir vélarrúm og lestar
- mismunandi gerðum afgaskatla og öryggisbúnaðar sem tengist þeim
- mismunandi tegundum eldsneytisolíu og smurolíu, eiginleikum þeirra og annmörkum
Leikniviðmið
- gera tillögur um val á vélbúnaði og íhlutum sem best hentar við tilteknar aðstæður, t.d. með tilliti til álags, snúningshraða og endingar
- gera tillögur um viðhald og leggja mat á árangur af viðgerðum
- rekja og lýsa fráveitukerfum í skipum, þ.e. skólpkerfum og lögnum, og kerfum til söfnunar, geymslu og losunar á sora og austri
Hæfnisviðmið
- stjórna vélbúnaði og vélakerfum í stærri skipum
- útskýra grunnbyggingu nútíma meðalgengra dísilvéla
- útskýra fyrirkomulagsteikningar í vélarrúmi og rörateikningar mismunandi kerfa